Op 17 september jl. heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) het meerjarenplan gepresenteerd voor de periode 2020-2024 tezamen met de risicoanalyse en elf toezichtprogramma’s. Het ILT is verantwoordelijk voor de naleving en handhaving van de haar toegewezen domeinen. Dit zijn: scheepvaart, rail-en wegvervoer, luchtvaart, woningcoöperaties, water, stoffen en producten en afvalbedrijven en industrie. In het vorige meerjarenplan lagen de prioriteiten van de opsporing door het ILT bij afval en gevaarlijke stoffen. Met name de inzameling en verwerking van bedrijfsafval kreeg in 2016 prioriteit. Het nu gepresenteerde meerjarenplan verschilt in aanpak van het voorgaande. Eerder werden alleen de kaders voor het werk op de verschillende domeinen beschreven. Nu is gekozen voor een programmatische aanpak. Bij het plan zijn risicoanalyses opgenomen. De schade van de risico’s wordt in euro’s weergegeven, waardoor in de risicoanalyse kan worden bepaald waar de maatschappelijke risico’s het grootst zijn.  Het ILT maakt aan de hand van de berekende maatschappelijke schade keuzes waar zij haar capaciteit inzet.

Risicoanalyse onjuiste verwerking van afval

Bodem en afval staan nog steeds bovenaan in de lijst met risico’s. In het plan staat op 1 de onjuiste verwerking van afvalstoffen. De schade door een onjuiste verwerking van afval is op € 1,8 miljard per jaar geschat.

Vanwege het hoge schadebedrag is een programma Onjuiste verwerking van afvalstoffen opgenomen. De doelstellingen van het programma zijn drieledig: ten eerste het voorkomen van verspilling van schaarse grondstoffen, ten tweede het juist verwerken van gevaarlijke afvalstoffen en ten derde het voorkomen van dump van Nederlands afval in niet OESO-landen. Het ILT voert in het programma om die reden verschillende projecten uit om genoemde doelen te bereiken. De projecten betreffen kunststofafval, biomassa, afvalolie en brandstoffen, kwikhoudende afvalstoffen, export van gebruikte voertuigen naar Afrika, schepen en offshore-installaties en afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (afgekort AEEA).

Kunststofafval

Voor kunststofafval betekent dit de komende jaren dat het ILT gericht toezicht houdt op het naleven van de belangrijke eisen voor producenten en importeurs. Ook toetst het ILT het wettelijke recyclingpercentage en monitort zij de export van kunststofafval om te voorkomen dat het afval weglekt naar landen voor verbranding. Kunststofafval exporteurs, handelaren en recyclers kunnen de komende jaren dus extra controles verwachten op de naleving van afvalregelgeving, onder andere bij het overbrengen van afval.

AEEA

Voor wat AEEA betreft stelt het ILT het volgende. Hoogwaardige verwerking moet worden gestimuleerd, het behalen van de inzamelingsdoelstelling van 65% dient te worden bevorderd en het weglekken van illegale verwerking moet worden tegengegaan. Het inzamelpercentage is in 2020 verhoogd van 45% naar 65%. Producenten en/of importeurs van elektrische en elektronische apparatuur zijn verantwoordelijk voor het behalen van het inzamel- en recyclingpercentage. Dit valt onder het principe van producentenverantwoordelijkheid.

Gebruikte auto’s, sloopschepen en olie- en brandstoffen

Gebruikte auto’s moeten bij export naar Afrika voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen. Sloopschepen en offshore installaties dienen naar gecertificeerde sloperijen te worden afgevoerd. Voor de overige genoemde afvalstromen geldt dat men onderzoek verricht naar het naleven van de Europese en Nederlandse wet- en regelgeving.

Conclusie

Doel van het ILT is dat het meerjarenplan 20-24 leidt tot minder verspilling van grondstoffen en minder onjuiste verwerking van gevaarlijke afvalstoffen. Daarnaast voorkomt het dumpen van Nederlands afval in kwetsbare, niet OESO landen. Het programma Onjuiste verwerking van afvalstoffen beoogt schade van gevaarlijke stoffen zoals kunststofafval en afgedankte elektrische en elektronische apparatuur te voorkomen en beperken. Dit betekent extra controles voor de betrokken bedrijven. De evaluatie van het programma is in 2021. Uiteraard houdt het ILT naast het programmagerichte toezicht ook het reguliere toezicht op de naleving van afvalregelgeving.

Werkt u in de sector voor afvalverwerking en heeft u vragen over afvalregelgeving, neem dan contact op met onze specialist bestuursrecht.