De zieke werknemer: rechten en plichten

Uw werknemer wordt ziek en het blijkt meer dan zomaar een griepje te zijn. Als een werknemer voor langere tijd arbeidsongeschikt wordt, ontstaan voor zowel werkgever als werknemer verplichtingen en moet de re-integratie opgestart worden. Dat is een ingewikkeld proces.

Een wijdverbreide misvatting over de begrippen ziek en arbeidsongeschiktheid is dat dit hetzelfde zou zijn. Dat is niet zo. Een werknemer kan ziek zijn of klachten hebben en toch arbeidsgeschikt zijn. Iemand met een gebroken been kan nog wel op kantoor werken maar niet in de bouw; het hangt dus mede af van de functie of zoals dat heet: de bedongen arbeid. In de arbeidsrelatie werkgever-werknemer gaat het er om of de werknemer ondanks zijn ziekte nog de bedongen arbeid kan verrichten. Als een werknemer arbeidsongeschikt raakt, heeft de werkgever de verplichting om inspanningen te verrichten om hem in zijn eigen functie te laten terugkeren.

Lukt dat om medische redenen niet, dan zal in overleg met arbo-arts en arbeidsdeskundige moeten worden gekeken of ander passend werk kan worden aangeboden. Een magazijnmedewerker met chronische rugklachten zal wellicht niet meer in het magazijn kunnen sjouwen, maar kan nog prima achter de computer de administratie verwerken. Dus zullen zowel hij als ook zijn werkgever alle mogelijkheden moeten onderzoeken.

Rol van de Arbo-arts

Een werkgever bepaalt niet of iemand wel of niet ziek is. Dat is uitsluitend de rol van de arbo-arts. De werkgever is verplicht een arbo-arts in te schakelen die het proces leidt in alle fasen. Vooral het eerste jaar is van groot belang; er moet tijdig beoordeeld worden of de werknemer bij zijn eigen werkgever kan re-integreren. De werknemer moet van het begin af aan beschikbaar zijn voor de arbo-arts maar ook in gesprek blijven met zijn eigen werkgever. Daarnaast moet de werkgever zorgen dat de werknemer zo snel mogelijk weer aan het werk kan. Ondanks de adviserende rol van de arbo-arts blijft de werkgever verantwoordelijk voor de re-integratie. De werkgever kan, behoudens uitzonderingen, de arbo-arts niet verantwoordelijk houden voor het mislukken van de re-integratie.

Loon opschorten of loonstop

Als de werknemer de arbo-arts niet in staat stelt om te beoordelen of er sprake is van arbeidsongeschiktheid, door bijvoorbeeld niet op het consult van de arbo-arts te verschijnen of onbereikbaar te zijn, mag de werkgever betaling van het loon opschorten totdat de werknemer weer aan zijn verplichtingen voldoet. In dat geval moet het loon alsnog worden uitbetaald. De werkgever mag de loonbetaling geheel stopzetten als blijkt dat de werknemer niet aan zijn re-integratieverplichtingen voldoet, door het advies van de arbo-arts niet op te volgen of het herstel te frustreren. Dan verliest de werknemer dus recht op loon.

Second opinion

Heeft u als werkgever het vermoeden dat de werknemer niet voldoende zijn best doet te re-integreren of bent u als werknemer het niet eens met het advies van de arbo-arts, dan kunt u een second opinion aanvragen bij het UWV. Let op, gedurende de aanvraag en beoordeling door het UWV lopen de re-integratieverplichtingen gewoon door.

Ontslag zieke werknemer

In tegenstelling tot wat algemeen wordt gedacht, kan een werkgever een zieke werknemer ontslaan, indien deze niet meewerkt aan de re-integratie of bijvoorbeeld activiteiten ontwikkelt die zijn herstel belemmeren. In eerste instantie kan de werkgever betaling van het loon stopzetten maar als geen verbetering optreedt, kan de werknemer worden ontslagen, ondanks ziekte. De wet verbiedt ontslag vanwege ziekte maar niet tijdens ziekte.

Het contract van een werknemer voor bepaalde tijd loopt van rechtswege af, ook al is er sprake van arbeidsongeschiktheid.

Ontslag na twee jaar ziekte

De werkgever mag een werknemer na twee jaar ziekte ontslaan door het aanvragen van toestemming van het UWV of door het opstellen van een vaststellingsovereenkomst waarbij partijen de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden beëindigen. De werknemer heeft recht op betaling van de transitievergoeding en de werkgever wordt door het UWV gecompenseerd voor deze transitievergoeding.

Loonsanctie UWV

De Wet verbetering poortwachter geeft duidelijke aanwijzingen over sancties bij onvoldoende re-integratie. Zijn er voldoende inspanningen omtrent de re-integratie van de zieke werknemer, dan neemt het UWV de loondoorbetaling en het dossier na twee jaar over (tenzij de werkgever eigen-risicodrager is). Heeft naar het oordeel van het UWV de werkgever onvoldoende re-integratie inspanningen verricht, dan kan het UWV de werkgever verplichten tot doorbetaling van het loon tot maximaal een jaar extra.

Ziekte en vakantie

Ook tijdens ziekte bouwt de werknemer vakantiedagen op maar gaat de werknemer met vakantie, dan dient toestemming te worden gevraagd aan zowel de werkgever als ook aan de arbo-arts en worden er vakantiedagen opgenomen.

Hulp of advies

De arbeidsrechtspecialisten van Van Koutrik hebben inmiddels elk probleem in het re-integratieproces behandeld. Loopt u tegen een probleem aan of weet u niet wat u met de zieke werknemer moet, neem contact op met Van Koutrik Advocaten.